دانستنی های سلامتی (متنی)
دانستنی های سلامت قلب (تصویری)
ماهیت بیماری های قلبی در کودکان
نوع بیماری های قلبی در کودکان با بزرگسالان تفاوت دارد. در حالی که مشکل شایع قلب در بزرگسالان ، تنگی در عروق کرونر می باشد، در کودکان نقص های ساختمانی در قلب و عروق شایع هستند. معمولا به عللی که اکثر آنها ناشناخته هستند، تکامل قلب در دوره جنینی دچار اختلال شده و بیماریهای ساختمانی قلب ایجاد می شوند. بسیاری از بیماریهای مادرزادی قلب ساده می باشند مثل نقص در دیواره بین دهلیزی، نقص در دیواره بین بطنی، تنگی دریچه ریوی یا تنگی شریان آئورت. تعدادی از بیماریهای مادرزادی قلب پیچیده بوده و چندین نقص در قسمتهای مختلف قلب وجود دارد.
علایم بیماری قلبی در کودکان
بستگی به شدت بیماری قلبی و سن کودک علائم بیماری قلبی متفاوت ظاهر می شود. در ابتدای تولد در صورتیکه بیماری قلبی شدید باشد، نوزاد دچار تندی تنفس، کبودی، تعریق و مشکل در شیر خوردن خواهد بود. ممکن است در معاینه قلب صدای اضافی شنیده شود. کبودی لب و زبان و عدم وزن گیری از علائم دیگر بیماریهای قلبی هستند. در سنین بالاتر علاوه بر علائم گفته شده، می توان به علائمی مثل درد قفسه سینه، تندی یا نامنظمی ضربان قلب و خستگی هنگام فعالیت اشاره نمود.
راههای تشخیص بیماریهای قلبی در کودکان
امروزه در کنار معاینه فیزیکی که پزشک انجام می دهد روشهای مختلفی برای بررسی قلب وجود دارد. مثلا با عکس ساده قفسه سینه می توان اندازه قلب و وضعیت ریه ها را بررسی کرد. اکوکاردیوگرافی یک وسیله تشخیصی عالی و بدون ضرر هست که با آن می توان ساختمان قلب را به خوبی بررسی کرد. روشهای دیگری مثل سی تی آنژیوگرافی و ام ار آی هم برای نشان دادن جزییات ساختمانی قلب و ساختمانهای اطرافش استفاده می شود. برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب باید از نوار قلب و هولتر استفاده نمود. آنژیوگرافی روشی هست که علاوه بر نقش تشخیصی میتواند نقش درمانی در بعضی از بیماریهای قلب کودکان داشته باشد.
روشهای درمانی در بیماریهای قلبی کودکان
بعضی از بیماریهای قلب با گذشت زمان خوب می شوند. مثلا یک سوراخ بین بطنی کوچک در منطقه عضلانی می تواند با رشد کودک خودبخود بسته شود. بعضی از بیماریها مثل نارسایی قلب، عفونت قلبی و نامنظمی ضربان قلب نیاز به مصرف دارو دارند. تعدادی از نقص های ساختمانی قلب باید با عمل جراحی اصلاح شوند. آنژیوگرافی یکی از روشهای درمانی جدید می باشد که امروزه جایگزین بسیاری از عمل های جراحی شده است.
آنژیوگرافی در بیماریهای قلبی کودکان
آنژیوگرافی یک روش تشخیصی و درمانی می باشد که حتی در کودکانی به کوچکی یک روز هم قابل انجام است. امروزه درمان با آنژیوگرافی جایگزین بسیاری از عمل های جراحی قلب شده است. در آنژیوگرافی از شریان و ورید پا وارد عروق و سپس قلب می شویم و پس از تزریق ماده کنتراست و ارزیابی فشارهای داخل قلبی، در صورتیکه نقص قلبی مناسب برای مداخله باشد ، اقدام به درمان آن می گردد. مثلا سوراخ بین بطنی با وسایلی به نام آمپلاتزر بسته می شود یا تنگی شدید شریان آئورت در نوزاد با بالون درمان می شود. شما می توانید نمونه درمان هایی که توسط دکتر فرشاد جعفری انجام شده است را در قسمت “درمان با آنژیوگرافی” ملاحظه کنید.
بستن سوراخ بین بطنی با آنژیوگرافی
یکی از درمان های رایج با آنژیوگرافی، بستن سوراخ بین بطنی است. قلب ما دارای دو بطن می باشد که توسط دیواره بین بطنی از هم جدا شده اند. گاه یک نقص در این دیواره وجود دارد.
در گذشته تمام این نقایص با جراحی بسته می شدند ولی امروزه اکثر سوراخ های بین بطنی به روش آنژیوگرافی بسته می شوند. در این فیلم شما می بینید که پس از عبور وایر و شیت از سوراخ بین بطنی، چگونه آمپلاتزر در آن قرار گرفته و سوراخ بین بطنی توسط دکتر فرشاد جعفری بسته می شود. مطالب بیشتر در مورد سوراخ بین بطنی را در قسمت “مقالات“ مطالعه کنید.
بستن سوراخ بین دهلیزی با آنژیوگرافی
قلب ما دارای دو دهلیز می باشدکه توسط دیواره بین دهلیزی از هم جدا شده اند. گاه یک نقص در این دیواره وجود دارد. در گذشته تمام این نقایص با جراحی بسته می شدند ولی امروزه اکثر سوراخ های بین دهلیزی به روش آنژیوگرافی بسته می شوند. در این فیلم ملاحظه می کنید که چگونه این سوراخ بین دهلیزی توسط دکتر فرشاد جعفری بسته می شود.مطالب بیشتر در مورد سوراخ بین دهلیزی را در قسمت “مقالات” مطالعه کنید.
بستن مجرای شریانی باز با آنژیوگرافی
اگر چه مجرای شریانی برای زندگی جنینی لازم است ولی باید در هفته اول تولد خودبخود بسته شود. مجرای شریانی یک رگ بین شریان آئورت و شریان ریوی می باشد. امروزه درمان این بیماری توسط آنژیوگرافی و بدون نیاز به عمل جراحی انجام می شود. در فیلم، یکی از روشهای بستن مجرای شریانی باز را ملاحظه می کنید. دکتر فرشاد جعفری دارای فلوشیپ اقدامات مداخله ای قلب هستند و درمان این بیماری را در بخش آنژیوگرافی انجام می دهند. مطالب بیشتر را در قسمت “مقالات” بخوانید.
بالون تنگی دریچه ریوی با آنژیوگرافی
شریان ریوی خون را از بطن راست به ریه ها می برد. دریچه ریوی در ایتدای شریان ریوی قرار داردکه گاه به صورت مادرزادی دچار تنگی می باشد. در صورتیکه شدت تنگی از حدی بگذرد، باید درمان رفع تنگی انجام شود. در صورتیکه این تنگی تنها در سطح دریچه باشد و با بیماری دیگری همراه نباشد، می توان با روش باد کردن بالون تنگی دریچه را برطرف نمود. در فیلم شما این درمان را ملاحظه می کنید. مطالب بیشتر در این مورد را در قسمت “مقالات” مطالعه کنید.
درمان کوارکتاسیون آئورت با آنژیوگرافی
کوآرکتاسیون آئورت به تنگی قسمتی از دیواره آئورت میگویند که موجب انسداد جریان خون سرخرگی می شود. میزان جریان خون اندام تحتانی و پاها کم میشود و فشار خون این اندام کاهش می یابد، در عوض میزان جریان و فشار خون در اندام فوقانی افزایش می یابد. فشارخون بالا و درد قفسه سینه از علائم شایع این بیماری می باشد. کوآرکتاسیون آئورت می تواند به وسیله عمل جراحی یا روش آنژیوگرافی با بالن یا استنت درمان شود. در این ویدیو نمونه درمان کوارکتاسیون آئورت با آنژیوگرافی توسط دکتر فرشاد جعفری نشان داده شده است. برای مطالب بیشتر به قسمت” مقالات “سایت مراجعه کنید.
استنت مجرای شریانی در بیماری های سیانوتیک قلب
دسته ای از بیماریهای مادرزادی قلب باعث کاهش سطح اکسیژن خون می شوند که به آنها بیماریهای مادرزادی سیانوتیک قلب می گوییم. در این بیماریها، مثل آترزی شریان ریوی و آترزی دریچه تریکوسپید، لب ها و بستر ناخن کودک دچار سیاه شدگی(سیانوز) می باشد. درمان این بیماری ها جراحی می باشد ولی چون جراحی در سن و وزن پایین سخت و پر خطر است، باید به روشی اکسیژن خون شیرخوار بالا برده شود تا در زمان مناسب عمل جراحی صورت گیرد. یکی از این روش ها، استنت کردن مجرای شریانی می باشد که توسط دکتر فرشاد جعفری به روش آنژیوگرافی انجام می شود. ضمن تماشای این فیلم می توانید مطالب بیشتر را در قسمت “مقالات” بخوانید.
درمان تنگی دریچه آئورت با آنژیوگرافی
شریان آئورت که خون را از بطن چپ به کل بدن می رساند در ابتدای خود دارای دریچه ای می باشد که گاه به طور مادرزادی دچار تنگی می باشد. در صورت تنگی شدید، خروج خون از بطن چپ به سختی خواهد بود و این بیماری باعث آسیب به عضله قلب و نارسایی آن می شود. در صورتیکه تنگی دریچه آئورت همراه با بیماریهای دیگر نباشد، می توان با آنژیوگرافی و بدون نیاز به جراحی، این بیماری را درمان نمود. در این فیلم، دکتر فرشاد جعفری مراحل بالون زدن تنگی دریچه آئورت را توضیح داده و نمونه ای از درمانهای خود را نشان می دهند. برای مطالعه بیشتر به قسمت “مقالات” مراجعه نمایید.
بالون سپتوستومی دهلیزی در بیماری جابجایی عروق بزرگ
بیماری جابجایی عروق بزرگ( Transposition of Great Arteries- TGA) از جمله بیماریهای نادر مادرزادی قلب می باشد که در آن شریان آئورت به جای خروج از بطن چپ قلب، از بطن راست و شریان ریوی به جای خروج از بطن راست قلب، از بطن چپ خارج می شوند. این بیماری باعث کاهش اکسیژن خون نوزاد از بدو تولد می شود. درمان قطعی این بیماری عمل جراحی در همان هفته های اول زندگی می باشد. قبل از جراحی برای افزایش میزان اکسیژن خون نوزاد باید اقداماتی انجام گردد. یکی از این اقدامات ایجاد سوراخ بین دهلیزی برای مخلوط شدن خون دهلیز چپ و راست می باشد. به این روش سپتوستومی دهلیزی با بالون(Atrial Balloon Septostomy) گفته می شود. در این فیلم، دکتر فرشاد جعفری علاوه بر شرح بیماری جابجایی عروق بزرگ، نمونه ای از بالون سپتوستومی را توضیح می دهد. اطلاعات متنی در مورد این بیماری را همچنین در قسمت ” مقالات” مطالعه فرمایید.
چگونه تعداد نبض را در مچ دست شمارش کنیم؟
نبض ضربان منظم قلب است، که در جاهای مختلف بدن می توان لمس کرد. راحت ترین و رایج ترین مکان برای لمس نبض، مچ دست می باشد. این معادل اندازه گیری ضربان قلب یا تعداد دفعاتی است که قلب شما در یک دقیقه می زند. برای بررسی نبض روی مچ دست، باید از انگشتان اشاره و وسط (یا انگشت اشاره و سوم) استفاده کنید تا نبض را روی شریان رادیال خود که در قسمت داخلی مچ دست، زیر انگشت شست خود قرار دارد، احساس کنید. این به شما ضربان قلب را نشان می دهد یعنی تعداد دفعاتی که قلب شما در یک دقیقه می زند. همچنین می توانید با احساس ریتم نبض برای حدود 30 ثانیه بررسی کنید که آیا نبض کودک شما منظم است یا نامنظم.
کاربرد استنت ها در درمان بیماریهای قلبی چگونه است؟
استنت ها لوله های کوچکی از جنس فلزات کمیاب مثل تیتانیوم و نیکل هستند که در محل تنگی عروق کار گذاشته می شوند تا به باز نگه داشتن عروق کمک کنند. آنها اغلب برای درمان بیماری عروق کرونر قلب ناشی از تجمع پلاک های چربی در رگ های خونی تغذیه کننده قلب استفاده می شوند. همچنین کاربرد های فراوانی در درمان بیماریهای مادرزادی قلب کودکان دارند. استنت‌ها معمولاً در طی عملی به نام آنژیوپلاستی از عروق کشاله ران وارد بدن می شوند و در محل تنگی عروق قرار داده می شوند. یک بالون در داخل استنت باد می شود تا استنت گشاد شود و تنگی عروقی را باز کند. در کودکان معمولا استنت ها برای تنگی شریان آئورت(کورکتاسیون) یا تنگی شریانهای ریوی بکار می رود. در فیلم های دیگر می توانید نمونه استنت گذاری های دکتر فرشاد جعفری را ملاحظه کنید.
