تنگی دریچه ریوی (pulmonary valve stenosis-PS)

آشنایی با تنگی دریچه ریوی :

شریان ریوی(pulmonary artery) خون را از بطن راست قلب به ریه ها می برد، در ابتدای این شریان دریچه ای وجود دارد که به آن دریچه ریوی گفته می شود.
وقتی لت های دریچه دچار چسبندگی و کلفتی شده باشند، دریچه نمی تواند به خوبی باز شود که به آن تنگی دریچه ریوی می گوییم.
در شکل زیر دریچه طبیعی و دریچه دچار تنگی به نمایش داده شده است. تنگی دریچه ریوی می تواند مستقل و یا همراه با بیماریهای قلبی و سندرم های ژنتیکی باشد.

شیوع و تاثیر بیماری :

تنگی دریچه ریوی یک نقص مادرزادی قلبی شایع است و در 0.6 تا 0.8 در هر 1000 تولد زنده رخ می دهد.تنگی دریچه، جریان خون را از بطن راست (RV) به شریان های ریوی مسدود می کند. در نتیجه، RV نیاز به ایجاد فشار بالاتر برای غلبه بر انسداد دارد.
هرچه انسداد بیشتر باشد، فشار RV مورد نیاز برای غلبه بر انسداد جریان خون بالاتر است، که منجر به افزایش گرادیان فشار در دریچه ریوی می شود، نیاز به ایجاد این مقدار فشار بالا، باعث هیپرتروفی بطن راست همراه با کارایی کمترمی شود. بر اساس شدت بیماری، تنگی دریچه به سه دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم می شود.

علایم بیماری :

زمان بروز علایم به شدت تنگی ریوی و همراهی آن با سایر ضایعات یا سندرم های قلبی بستگی دارد. بلافاصله پس از زایمان، نوزادان مبتلا به تنگی شدید و فشار RV بالا با سیانوز ظاهر می شوند.
در برخی موارد، شدت انسداد به دلیل جریان خون ریوی ناکافی، تهدید کننده زندگی است (یعنی PS بحرانی).
نوزادان و کودکان مبتلا به PS خفیف تا متوسط ، معمولاً بدون علامت هستند و معمولاً علایم در اواخر دوران کودکی ظاهر می شوند، بیشتر تظاهرات در طی یک ویزیت معمول مراقبت های بهداشتی، زمانی که سوفل قلبی به طور تصادفی در معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود، رخ می دهند. با افزایش انسداد ، برخی از بیماران ممکن است دچار تنگی نفس و خستگی حین فعالیت شوند.

تشخیص بیماری :

تشخيص تنگی دریچه ریوی معمولاً بر اساس معاينه قلبي و شنیدن صدای اضافی در قلب مطرح می گردد و تشخیص با اکوکاردیوگرافی تأیید می شود، زیرا حتی متخصصان قلب کودکان با تجربه ممکن است تشخیص PS را تنها بر اساس معاینه بالینی انجام ندهند.
اکوکاردیوگرام تست انتخابی برای تشخیص PS دریچه ای است زیرا نمای عالی آناتومی دریچه ریوی، محل دقیق تنگی و ارزیابی عملکرد بطن راست (RV) را ارائه می دهد. اکوکاردیوگرافی داپلر می تواند شدت تنگی را با تخمین گرادیان فشار روی دریچه ریوی ارزیابی کند.

درمان بیماری :

درمان تنگی ریوی بستگی به سن بیمار، شدت تنگی و بیماریهای همراه دارد، در صورتیکه میزان تنگی شدید باشد و تنگی فقط در سطح دریچه باشد، درمان انتخابی بالون زدن به روش آنژیوگرافی می باشد( balloon valvuloplasty).
در این روش از طریق ورید ناحیه کشاله ران بالون با اندازه مناسب به محل تنگی هدایت می شود، بالون باد شده و پس از رفع تنگی دوباره بالون از بدن خارج می گردد.

دکتر فرشاد جعفری دارای فلوشیپ اقدامات مداخله ای قلب در کودکان هستند و این اقدامات درمانی با آنژیوگرافی را انجام میدهند، ویدیوی این اقدامات را می توانید در قسمت ” دانستنی های سلامت قلب ” ملاحظه نمایید.

در صورتیکه تنگی ریوی در قسمت های زیر یا بالای دریچه باشد و یا بیمار همزمان بیماریهای دیگری در قلب داشته باشد، نیاز به عمل جراحی خواهد بود، در این موارد دکتر فرشاد جعفری برای جراحان بیمارستان مشاوره ارسال نموده و نوبت جراحی معین می گردد.