آترزی دریچه تریکوسپید

ماهیت بیماری:
در این بیماری دریچه ی سه لتی که بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد تشکیل نمی شود.نقایص دیگری هم به دنبال این نقص می تواند در قلب وجود داشته باشد که عبارتند از:

• عدم رشد کافی و مناسب بطن راست به دلیل وارد نشدن خون کافی به آن.
• رشد ناکافی شریان ریوی که آن هم به دلیل عدم ورود خون کافی به آن می باشد.
• وجود نقص در دیواره بین دو دهلیز که باعث میشود خون تیره دهلیز راست از طریق این نقص با خون روشن دهلیز چپ مخلوط شود (چون دریچه سه لتی وجود ندارد و به طور طبیعی خون نمی‌تواند وارد بطن راست شود)
• وجود نقص در دیواره بین دو بطن که خون مختصری از بطن چپ از طریق این سوراخ وارد بطن راست میشود.
• باز ماندن مجرای شریانی، این مجرا یک رگ کوچک است که بین شریان ریوی و شریان آئورت قرار گرفته است. این رگ قبل از تولد در همه بچه ها وجود دارد اما بعد از تولد وقتی بچه در معرض اکسیژن قرار گیرد این مجرا خود به خود بسته می شود. اما در خیلی از بچه هایی که دریچه سه لتی ندارد پزشکان تلاش می کند تا از این شریان را تا زمان جراحی باز نگه دارند که از طریق دارویی به نام (پروستاگلاندین) این کار صورت می گیرد.
  تظاهرات بالینی:
  در موارد شدید علائم شبیه نارسایی شدید بطن راست همراه با ادم اندام ها، بزرگی کبد و در مراحل پیشرفته (آسیت) یا تجمع مایع در شکم می باشد. بچه هایی که دریچه سه لتی ندارند در بدو تولد کبود هستند و بعد از دادن اکسیژن به آنها کبودی برطرف نمی‌شود که شک به این تشخیص افزایش می‌یابد و با اکوکاردیوگرافی تایید میشود.

درمان بیماری:

درمان از طریق عمل جراحی در سه مرحله صورت می گیرد جهت انجام این عمل باید عروق ریوی سالم و فشار شریان ریوی حدود ۱۵ میلی متر جیوه باشد.
مرحله اول:
مجرای شریانی از طریق دارو به مدت دو هفته باز نگه داشته می‌شود. گاه برای بالا نگه داشتن سطح اکسیژن لازم است یک شانت توسط جراحی بین آیورت و شریان ریوی ایجاد شود. به این ترتیب اجازه داده می‌شود تا مقداری از خون مخلوط شده ی روشن و تیره از طریق این مجرا به سمت ریه ها برود و اکسیژن بیشتری از ریه ها گرفته و بچه صورتی رنگ می شود. اگر بچه خیلی کبود و بی رنگ بود این بدین معنی است که اکسیژن کافی به بافت های انتهایی بدنش نمی رسد. هنگامی که بچه اکسیژن  کافی دریافت نکند بدن او شروع به تشکیل و انباشتن اسید کرده و اسیدوز ایجاد میشود و این برای بچه کشنده است، چون ایست قلبی روی می دهد.
امروزه به جای شانت جراحی، از استنت کردن مجرای شریانی به کمک آنژیوگرافی استفاده میشود که این کار توسط آقای دکتر فرشاد جعفری در بخش آنژیوگرافی بیمارستان انجام می شود.

مرحله دوم:
وقتی بچه شش ماه تا یک سال شد دیگر با شانت مرحله ی قبل قادر به گرفتن اکسیژن کافی برای بدن نخواهد بود، هم اکنون نوع دیگری شانت از طریق عمل جراحی برای بچه قرار داده می شود که نام آن “شانت گلن” می باشد.
این شانت بین ورید اجوف فوقانی و شریان ریوی راست قرار میگیرد به این ترتیب خون اکسیژن دار بیشتری از ریه ها به سمت چپ قلب می رود. اگرچه هنوز خونی که از قسمت پایین بدن به قلب می رسد از طریق نقص دیواره دهلیزی به سمت چپ قلب رفته و  خون اکسیژن دار و بدون اکسیژن در دهلیز چپ مخلوط می شود.

مرحله سوم:
با بزرگتر شدن کودک،با شانت گلن تنها، خون کافی وارد ریه نمی شود، لذا باید میزان خون ورودی به ریه افزایش یابد که به این منظور “عمل فانتن” انجام می گیرد.

به کمک این جراحی خون قسمت تحتانی بدن از طریق ورید اجوف تحتانی به شریان ریوی وصل میشود.خون قسمت فوقانی هم که طی جراحی قبلی به شریان ریوی متصل شده بود، به این ترتیب خون تمام بدن بدون عبور از قلب به ریه می رود، بعد از این مرحله هیچگونه اختلاط خون اکسیژن دار و بدون اکسیژنی در بچه صورت نمی گیرد.
آموزش به بیمار:

• پرهیز از ورزش زیاد و خستگی زیاد
• مصرف مقدار آب کافی
• پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و سایر بیماری ها
• معاینه مکرر توسط پزشک قلب اطفال
• استفاده از آنتی بیوتیک زیر نظر پزشک قبل از عمل جراحی سرپایی و دندانپزشکی