تنگی دریچه آئورت

تنگی دریچه آئورت چیست؟

دریچه آئورت یکی از چهار دریچه قلب است. دریچه های قلب فقط در یک جهت جریان خون را عبور می دهند. هنگامی که دریچه های قلب به طور طبیعی کارکنند، کامل باز می شوند تا خون از آنها به راحتی عبور کند. تنگی آئورت وضعیتی است که در آن دریچه آئورت به طور کامل باز نمی شود. در نتیجه عبور خون از دریچه به سختی خواهد بود. این وضعیت می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد.

خون از بطن چپ به یک رگ خونی بزرگ به نام آئورت جریان می یابد. آئورت خون را به کل بدن می رساند. در ابتدای این شریان، دریچه آئورت قرار دارد. در تنگی آئورت، سطح مقطع دریچه آئورت کوچک شده و دریچه به طور کامل باز نمی شود. ممکن است از بدو تولد (مادرزادی) وجود داشته باشد یا بعداً (اکتسابی) ایجاد شود. در پسران بیشتر از دختران رخ می دهد. تنگی آئورت باعث مشکلاتی می شود:

• خون زیادی نمی تواند از قلب به بقیه بدن جریان یابد.
• قلب مجبور است بسیار بیشتر از حد معمول کار کند تا بتواند خون را از تنگی عبور دهد. با گذشت زمان، این می تواند باعث افزایش ضخامت عضله قلب و سپس خستگی و نارسایی قلبی شود.

علائم تنگی آئورت چیست؟

علائم بیماری بستگی به میزان تنگی دریچه آئورت دارد. در تنگی خفیف، ممکن است کودک هیچ علامتی نداشته باشد. معمولاً پس از شنیدن سوفل قلب توسط پزشک در معاینه معمول متوجه می شوند که دچار تنگی آئورت هستند. سوفل قلبی، صدای اضافی در ضربان قلب است که پزشکان هنگام گوش دادن به قلب با گوشی پزشکی می شنوند. وقتی کودکان علائمی داشته باشند، ممکن است یکی یا چند تا از موارد زیر را داشته باشند:

1. احساس خستگی خصوصا موقع ورزش
2. تنگی نفس مخصوصا موقع فعالیت
3. سرگیجه یا غش(سنکوپ)
4. احساس ناراحتی یا درد قفسه سینه

این علائم معمولاً با فعالیت بدنی رخ می دهد. در نوزادان و شیرخواران، تنگی شدید یا بحرانی آئورت می‌تواند باعث کاهش جریان خون شود که باعث علائمی مانند کمبود انرژی (بی‌حالی)، تغذیه ضعیف و ناراحتی تنفسی می‌شود.

چه روشهایی برای ارزیابی تنگی آئورت وجود دارد؟

متخصص قلب کودکان معمولاً تنگی دریچه آئورت را در کودکان تشخیص داده و مدیریت می کند. تشخیص ممکن است شامل آزمایش هایی مانند اشعه ایکس قفسه سینه(CXR)، الکتروکاردیوگرام (ECG)، اکوکاردیوگرام، کاتتریزاسیون قلب، یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد.

برای بررسی تنگی آئورت و مشاهده شدت آن، پزشک ممکن است اکوکاردیوگرام (یا “اکو”) را تجویز کند. این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب شما هنگام تپش استفاده می کند. اندازه حفره های قلب، چقدر قلب خوب پمپاژ می کند و دریچه های قلب چقدر خوب کار می کنند را نشان می دهد. اگر فرزندتان تنگی آئورت دارد، پزشک ممکن است این آزمایش را در طول زمان تکرار کند تا ببیند آیا وضعیت تنگی دریچه آئورت تغییر می کند یا خیر.

پزشک ممکن است آزمایشی به نام الکتروکاردیوگرام (ECG) را تجویز کند. این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت می کند. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد قلب، پزشک ممکن است آزمایشی به نام کاتتریزاسیون قلبی یا “آنژیوگرافی” را تجویز کند. برای این کار، پزشک یک لوله نازک(کاتتر) را در رگ خونی پا قرار می دهد. سپس لوله را به سمت قلب حرکت می دهند. هنگامی که لوله در قلب یا رگ های خونی شما قرار دارد، فشارهای قلب و عروق را اندازه گیری می کنند. دکتر همچنین ممکن است ماده کنتراست را که در عکس اشعه ایکس نشان داده می شود در لوله تزریق کند. این می تواند نشان دهد که آیا هر یک از شریان های قلب شما باریک یا مسدود شده است. برخی از افراد مبتلا به تنگی آئورت نیز عکس قفسه سینه خواهند داشت. رادیوگرافی قفسه سینه می تواند اندازه و شکل قلب را نشان دهد.

 تنگی آئورت چگونه درمان می شود؟

انتخاب درمان به شدت بیماری، سن و اندازه کودک و عوامل دیگر بستگی دارد. اگر تنگی آئورت شدید نباشد و علائمی نداشته باشد، پزشک به طور دوره ای کودک شما را معاینه خواهد کرد. به این ترتیب پزشک متوجه خواهد شد که آیا تنگی آئورت بدتر می شود یا شروع به علائم می کند. اگر تنگی آئورت شدید است و علائم بالینی وجود دارد، احتمالاً به درمان نیاز خواهد بود. درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• باز کردن دریچه آئورت با آنژیوگرافی(بالون والولوپلاستی): برای این روش، پزشک یک بالون را در دریچه آئورت باریک باد می کند تا سعی کند آن را باز کند. این روش در کودکان و بزرگسالان جوان استفاده می شود. این روش معمولا در افراد مسن کمتر مفید است. دکتر فرشاد جعفری دارای فلوشیپ اقدامات مداخله ای قلب کودکان هستند و چنین اقدامات درمانی را در بخش آنژیوگرافی انجام میدهند. در قسمت ” دانستنیهای سلامت قلب” می توانید نحوه بالون دریچه آئورت را مشاهده کنید.

• کارگذاری دریچه آئورت مصنوعی با آنژیوگرافی: در این روش، بدون جراحی، یک دریچه که در یک استنت قرار دارد از راه آنژیوگرافی جای دریچه آئورت تنگ گذاشته می شود. این روش «کاشت دریچه آئورت ترانس کاتتر» (TAVI) یا «جایگزینی دریچه آئورت ترانس کاتتر» (TAVR) نامیده می شود.

• جراحی ترمیم یا تعویض دریچه آئورت: در صورتیکه دریچه آئورت قابل ترمیم باشد توسط جراح بازسازی می شود، در غیر این صورت دریچه تعویض می گردد. در طول جراحی، پزشک دریچه باریک را برمی دارد و آن را با دریچه ای که به طور معمول باز می شود جایگزین می کند. این دریچه جدید می تواند از فلز یا از بافت حیوان ساخته شود. پزشک در مورد مزایا و معایب هر گزینه با شما والدین عزیز صحبت خواهد کرد.

• داروها: هیچ دارویی برای درمان خود تنگی دریچه آئورت وجود ندارد. پزشک ممکن است داروهایی را برای درمان علائم فرزند شما تجویز کند.

آیا فرزندم می تواند ورزش کند؟

شما و پزشکتان باید در مورد سطح فعالیت بدنی که برای فرزند شما مناسب است صحبت کنید. اگر تنگی آئورت خفیف است، احتمالا ورزش منعی ندارد. اما اگر تنگی آئورت فرزند شما جدی‌تر است یا علائم بالینی دارد، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که فعالیت بدنی فرزند خود را محدود کنید.
شما می توانید فیلم بالون تنگی دریچه آئورت که توسط دکتر فرشاد جعفری در بخش آنژیوگرافی انجام شده است را در قسمت “دانستنیهای سلامت قلب” مشاهده فرمایید.